Andersoortige consumptie.

We gingen naar Primark

We waren in Rotterdam en de oudste wilde naar Primark. Iets van Hello Kitty voor een vriendin moest gekocht. Wij ook in de Primark. Ik begrijp de hype niet, het is net een grote Zeeman.

Ik begrijp de mensen daar niet maar ja, wij waren er ook. Grote winkelmandjes vol met dingen die de mensen ongetwijfeld heel erg nodig hadden en die ongetwijfeld over een half jaar de verbrandingsoven in gaan of, als de koper zich goed wil voelen, ergens onder het mom van recycling en liefdadigheid in een Afrikaans land neergepleurd worden door een grote boot die daar op stookolie is heen gevaren.

Wat is essentieel?

We hebben allemaal wel eens iets nodig. En we kopen bij allemaal wel eens iets dat we niet alleen maar nodig hebben maar ook graag willen. Uiteindelijk, wat zijn nu echt essentiële zaken? Een hut in het bos, een kookpot op een vuurtje en een houten bakje om je soep uit te eten? Een kamer met een bed en een lampje in een gebouw met verder gemeenschappelijke voorzieningen?

Dat is ook niks.

Lekker shoppen

Na een weekje Nederland heb ik meer winkels van binnen gezien dan in de vijftien maanden ervoor. En ik vond het leuk. Nee, niet de Action of de Van Haren maar alle kleine winkeltjes vol met bijzondere dingen die je hier niet vindt.

Hier in Noorwegen is bijna elke winkel van een keten en in mijn ogen verkopen ze ook allemaal min of meer dezelfde meuk. Een grote enhetspølse. (nee, dat is geen echt Noors woord)

Groot en lelijk versus klein en mooi

Wat leuk zijn dan de kleine zelfstandige winkels met bontgekleurde kleden en tassen, in Nepal door fatsoenlijk betaalde vrouwen gebreide truien, sieraden met edelstenen, tweedehands LP’s, bijzondere boeken, koekoeksklokken waaruit op het hele uur een schaapje komt die een paar keer ‘beeeh’ roept, gemacrameede muurdecoratie en fotolijstjes met gekke afbeeldingen. De creatieve etalages. De meestal leuke mensen achter de toonbank die graag meer vertellen over hetgeen ze (hopen te) verkopen. (en ja, ook in deze winkels is natuurlijk ook nodige gewoon Chinese massaproductie, maar vooruit)

Het blijft overbodig als je het niet nodig hebt. En laten we wel wezen, het meeste hiervan hebben we niet nodig.

De wereld die we willen

Toch, als ik een dergelijke winkel in ga, vind ik het leuk om iets te kopen. Omdat het ook zonde is als deze winkels helemaal zouden verdwijnen als we serieus alleen nog maar bij Temu, Ali, Action en al die trieste winkelketens kopen.

Dus, ik gaf mijn neefjes en nichtje een sleutelhanger met een mooie steen. Kocht een klein cadeautje voor mijn lieve oud collega en vriendin die ik eindelijk weer heb gezien. Bedacht dat mijn boodschappen zich vast veel beter voelen in een bonte Indiase tas dan in een plastic Europris-shopper. Miepte niet tegen mijn kinderen die opeens een muts en kettinkje nodig hadden bij Seven in Dordrecht. Ben blij met mijn wierookhouder. En bij Donner kochten we De Dikke Stinkhond wat echt zo’n vreselijk grappig boek is, ook al hebben we hem via Kobo plus ook. Mijn armband met kleine jade steentjes van Peace of Rock is nog niet van mijn pols geweest.

Niets kopen versus hauls en de middenweg

Het is een middenweg. We doen zulke aankopen zelden maar op die manier blijft het iets dat de kinderen onthouden. En de reden waarom ze naar Nederland willen verhuizen :D. En waarom DL2 haar eigen winkeltje wil beginnen.

Het leven zonder een beetje opsmuk, is ook maar kaal. Een binnenstad zonder die laatste creatieve ondernemers, is even sfeervol als in je eentje door de Temu-app scrollen. Een mooie winkelgevel is een baken van hoop in de lelijkheid die de moderne wereld is.

Gemak versus goed

Soms kies ik voor het gemak van een grote winkel. Als de kinderen veel kleding nodig hebben (iedereen een paar dingen is al gauw een boel), is het best fijn om bij Zalando de kleding te selecteren op maat, de juiste stof, de gewenste kleur en dan *klik*.

Maar het is niet hoe ik wil dat de wereld eruit ziet. (sowieso, dan opent de site met een verwijfd menneke in een doorzichtig roze truitje en ben ik maar weer weg)

Ik wil dat de schoenenwinkel in Kristiansand met perfecte service blijft bestaan. Dat degene die in deze tijd een winkeltje opent, dat niet na twee jaar met een ervaring rijker, illusie armer en een halve ton schuld hoeft op te doeken. Dat de kinderen leren dat een bonbon uit de chocoladewinkel tien keer beter smaakt dan de Freia melkesjokolade die je voor een tientje per kilo kan kopen. Dat gewone gebruiksvoorwerpen, ook plezier kunnen brengen als je bewust kiest voor iets moois.

Een betere manier

Ik ben echt niet perfect. Ik ben erg in mijn nopjes met een vulpen van Ali Express van 3 euro, eens in de zoveel tijd kopen we een bos notitieboekjes, stiften en ander leuks bij de Hema en ik zal echt nog wel eens de H&M inlopen voor ondergoed en sokken voor de kinderen.

Small is Beautiful van E.F. Schumacher gaat hierover. Big is Boring, Small is Beautiful. Economics as if people mattered. Wat zou dat mooi zijn.

If human vices such as greed and envy are systematically cultivated, the inevitable result is nothing less than a collapse of intelligence. A man driven by greed or envy loses the power of seeing things as they really are, of seeing things in their roundness and wholeness, and his very successes become failures. If whole societies become infected by these vices, they may indeed achieve astonishing things but they become increasingly incapable of solving the most elementary problems of everyday existence.

Ik heb me voorgenomen om minder voor mijn eigen gemak te kiezen en meer voor… authenticiteit? Argh, jeukwoord. Voor winkeliers, niet aandeelhouders. Voor bijzonder en kleinschalig in plaats van massaproductie die je letterlijk overal kan krijgen.

Een uitdaging, zeker hier in dit land en met alle algoritmes beheerst en begrepen door de allergrootsten. Maar niet onmogelijk want gelukkig stuurt mijn broertje af en toe een doos met spullen onze kant op.

Ik herinnerde de me een website van minstens twee decennia geleden: flavourites. En die blijkt nog te bestaan 🙂 Dat maakt het zoeken naar een bijzondere winkel voor sokken, verjaardagskaarten of een paar handschoenen wel een stuk makkelijker. Nu alleen nog alle dingen die we niet nodig hebben, weerstaan…. 😉